Agapant afrykański

Agapant afrykański (Agapanthus africanus), znany także lilia afrykańska lub baldasznik afrykański, to piękna roślina ozdobna, która przede wszystkim jest ceniona za swoje piękne kwiaty ale także za długie i efektowne liście.

Skąd pochodzą agapanty?

Agapanty pochodzą z obszaru południowej Afryki ( z terenów państw takich jak RPA, Lesotho, Eswatini czy Mozambik) – to właśnie tam można znaleźć je rosnące dziko w naturalnych siedliskach. Obecnie, za sprawą botaników i ogrodników, którzy prowadzili eksplorację w tamtych regionach Afryki, rośliny te są uprawiane na całym świecie jako rośliny ozdobne.

Agapanty są znane ze swoich kulistych kwiatostanów, które wyrastają na długich łodygach i składają się z wielu małych kwiatów w odcieniach białego, niebieskiego, fioletowego lub różowego. Kwiaty są często określane jako „lilie afrykańskie” ze względu na swoje podobieństwo do lilii, nie są to jednak lilie.

Uprawa agapantów

Agapanty w warunkach klimatycznych panujących w Polsce zazwyczaj uprawiane są w donicach lub innych pojemnikach, rośliny te są bardzo wrażliwe na przymrozki, nie tolerują ujemnych temperatur (szczególnie liście, o czym się kiedyś przekonaliśmy osobiście).

W naszym ogrodzie przez okres dodatnich temperatur donice z roślinami są w ogrodzie, zazwyczaj w drugiej połowie października chowamy je do garażu. Do ogrodu wracają pod koniec maja, mija wtedy niebezpieczeństwo wiosennych przymrozków.

Po okresie zimowania część starych liści jest zazwyczaj uschniętych i trzeba je poobrywać. W naszym przypadku w garażu jest widno ale nie jest bardzo jasno i wiosną stopniowo przyzwyczajamy młode liście do jaśniejszego światła. Najpierw stoją w miejscu zacienionym, na mocniejsze słońce idą kiedy kolor liści jest już intensywnie zielony.

Podłoże: dla agapantów zalecane jest żyzne, przepuszczalne podłoże o w miarę neutralnym pH. Może to być np. uniwersalne podłoże do kwiatów czy warzyw do zakupienia w workach w centrach ogrodniczych.

Stanowisko: rośliny znakomicie radzą sobie na stanowiskach słonecznych lub lekko zacienionych. Warto także wybrać dla nich miejsce osłonięte od silnych wiatrów. Kwiatostany na długich łodygach mogą się przy silniejszych porywach wiatru łamać.

Nawadnianie: nie można zapomnieć w okresie letnim o podlewaniu – agapanty lubią wilgotne podłoże ale w stojącej wodzie nie będą chciały zdrowo rosnąć – pamiętajmy o podłożu przepuszczalnym. Do podlewania (wszystkich) roślin w naszym ogrodzie wykorzystujemy wodę zbieraną przez układ drenażu pod naszym domem zamiast wody z wodociągu. Nie jest uzdatniana, jest za darmo i dodatkowo woda ze studni od drenażu jest pompowana do zbiorników na powierzchni i ma podobną temperaturę jak podłoże podlewanych roślin.

Nawożenie: okresowo warto dokarmiać agapanty nawozem do roślin kwitnących. Nasze rośliny zasilamy zazwyczaj nawozem mineralnym w żelu, który ma dosyć dużą wydajność z opakowania.

Choroby i szkodniki – w naszym ogrodzie nie obserwujemy problemów związanych z chorobami czy szkodnikami na agapantach.

Po przekwitnięciu można usunąć długie łodygi z torebkami nasiennymi – poprawi to estetykę rośliny i zachowa zasoby na kolejny sezon – albo część z nich zostawić i poczekać na nasiona.

Jak rozmnażać agapanty?

Podział większej rośliny na dwie lub więcej mniejszych to najprostszy i najszybszy sposób na zwiększenie ilości agapantów. Przy okazji mamy gwarancję, że po podziale obie rośliny będą tak samo kwitły i miały takie same liście. Podział, w zależności od wielkości, można zrobić większym nożem, łopatą lub podobnym narzędziem. Agapanty lubią ścisk w doniczce ale jak zaczynają już z tej doniczki „wychodzić” to warto je podzielić i posadzić osobno. Dla „nowych” roślin dobieramy odpowiedniej wielkości donice – nie za duże.

Wysiew nasion to dłuższa droga do posiadania kolejnych roślin. Jeśli nie usuniemy przekwitłych kwiatostanów to późną jesienią doczekamy się drobnych czarnych nasion. Po wysianiu i odczekaniu trzech, czterech lat powinniśmy cieszyć się nowymi kwitnącymi agapantami. Jeśli mamy rośliny różnych odmian to może uzyskamy jakąś nową i ciekawą wersję kolorystyczną. Wyhodowane z nasion agapanty mogą nie powtórzyć cech rośliny matecznej. Zrobiliśmy taki eksperyment i jesteśmy po drugim sezonie wegetacyjnym, być może w przyszłym roku będzie jakiś kwiatek.

Na zdjęciach niżej w kolejności: torebki nasienne agapanta, kiełkujące nasiono agapanta (w zwykłej kiełkownicy), pierwszy liść agapanta wychodzi z ziemi oraz młode rośliny pod koniec drugiego sezony wegetacyjnego.